16 か、わだい:このえいがはおもしろいです。
Juurokka, Wadai: Kono eiga wa omoshiroi desu.
Lekcja 16, Temat: Ten film jest ciekawy.
こんにちは!Witam Cię serdecznie w drugiej części kursu języka japońskiego na poziomie średnio zaawansowanym. Jestem pewna, że z powodzeniem opanowałeś już materiał przygotowany przeze mnie w pierwszych piętnastu lekcjach i jesteś pełen entuzjazmu, aby kontynuować naukę. W części pierwszej zapoznałeś się z podstawami języka japońskiego, teraz możesz poszerzyć swoje umiejętności.
W tej części kursu poznamy przymiotniki oraz ich odmianę, nauczymy się mówić, że coś lubimy lub czegoś nie lubimy. Pokażę Ci również, jak tworzyć zdania oznaczające sugestię, jak liczyć poszczególne przedmioty oraz jak opisywać ludzi. Nauczymy się też łączyć czasowniki oraz tworzyć różne konstrukcje gramatyczne, przydatne w rozmowie. Poznamy dużo nowego słownictwa, a także poznamy trochę Japonię i jej zwyczaje.
Postaram się także przyzwyczaić Cię powoli do posługiwania się wyłącznie pismem japońskim, bez zapisu alfabetem łacińskim. Będę go wciąż stosować na razie w lekcjach, abym miała pewność, że nie będziesz miał nigdzie problemów ze zrozumieniem nowego materiału czy odczytaniem nowych słówek. Jednak sformułowania często używane podczas lekcji będę zapisywać tylko po japońsku, podobnie w ćwiczeniach przygotowywanych do każdej lekcji. Jestem jednak pewna, że w trakcie pierwszych piętnastu lekcji nauki opanowałeś posługiwanie się hiraganą i katakaną i nie sprawi Ci to większych problemów.
では、はじめます!
Na pierwszej lekcji kursu języka japońskiego na poziomie średnio zaawansowanym zapoznamy się z przymiotnikami. Najpierw podam Ci nowe słówka, a następnie wytłumaczę, jak je odmieniać oraz jak tworzyć zdania przy ich użyciu. W poprzednich lekcjach poznaliśmy już kilka przymiotników, dzisiaj jednak przyjrzymy się dokładniej tej części zdania.
-
Przymiotniki japońskie
-
W języku japońskim są dwa rodzaje przymiotników, różniące się nieco odmianą. Są to tak zwane: "い-przymiotniki" oraz "な-przymiotniki". Nazywają się tak ze względu na ostatnią sylabę przymiotnika, łączącą się z rzeczownikiem.
Co ciekawe, w przeciwieństwie do języka polskiego przymiotniki japońskie odmieniają się tak, jak czasowniki - przez formę przeczącą oraz czas przeszły.
い-przymiotniki:
いそがしい
isogashii
zajęty (ludzie, dni)
こわい
kowai
straszny, przerażający
さむい
samui
zimny (tylko do pogody, nie do przedmiotów)
たのしい
tanoshii
przyjemny, zabawny, fajny
ふるい
furui
stary (nie stosujemy tego słowa na określenie ludzi)
やさしい
yasashii
łatwy (np. zadanie), sympatyczny
W zdaniu przymiotniki dajemy albo samodzielnie, albo przed rzeczownikiem, tak samo jak w języku polskim. Na końcu zdania nie możemy zapomnieć oczywiście o spójce です:
このえいがはおもしろいです。
Kono eiga wa omoshiroi desu.
Ten film jest ciekawy.
lub
これはおもしろいえいがです。
Kore wa omoshiroi eiga desu.
To jest ciekawy film.
Tak jak wspomniałam wcześniej, japońskie przymiotniki odmieniają się podobnie jak czasowniki: przez zaprzeczenie oraz czas przeszły.
-
Odmiana い-przymiotników
-
い-przymiotniki odmieniają się w następujący sposób:
czas teraźniejszy:
~い (-i)
~くない (-kunai) - zaprzeczenie
czas przeszły:
~かった (-katta)
~くなかった (-kunakatta) - zaprzeczenie
Zobaczmy to na przykładzie przymiotnika "nowy":
あたらしくない
atarashikunai
nie (jest) nowy
あたらしかった
atarashikatta
(był) nowy
あたらしくなかった
atarashikunakatta
nie (był) nowy
A jak użyjemy tego w zdaniu? Dokładnie tak samo, jak przy przymiotniku nieodmienionym, zastępując go jedynie odpowiednią formą, np:
きのうはさむかったです。
Kinou wa samukatta desu.
Wczoraj było zimno.
きょうはさむくないです。
Kyou wa samukunai desu.
Dzisiaj nie jest zimno.
Pamiętaj, żeby nie zaprzeczać przymiotników tak jak rzeczowniki, na przykład: きょうはさむいではありません。 "Kyou wa samui dewa arimasen". Jest to forma
błędna.
W języku japońskim jest jeden い-przymiotnik nieregularny: いい "ii". Przyjrzyj się proszę jego odmianie:
よくなかった
yokunakatta
nie (był) dobry
Nieregularność tego przymiotnika wynika z faktu, że przy odmianie pierwsza sylaba い "i" zamienia się na よ "yo". Poza tym odmienia się tak, jak pozostałe przymiotniki.
Poćwiczmy teraz odmianę przymiotnika. Będę podawać przymiotnik, a Ty powiedz na głos trzy następne formy:
たのしい "tanoshii"
おおきい "ookii"
こわい "kowai"
つまらない "tsumaranai"
やすい "yasui"
いい "ii".
Nie sądzę, abyś miał z tym specjalne problemy. Jedyne, co trzeba zrobić, to zamienić końcówkę. Aby jednak być pewnym, porównaj swoje odpowiedzi z moimi:
たのしくない "tanoshikunai"
たのしかった "tanoshikatta"
たのしくなかった "tanoshikunakatta"
おおきくない "ookikunai"
おおきかった "ookikatta"
おおきくなかった "ookikunakatta"
こわくない "kowakunai"
こわかった "kowakatta"
こわくなかった "kowakunakatta"
つまらなくない "tsumaranakunai"
つまらなかった "tsumaranakatta"
つまらなくなかった "tsumaranakunakatta"
やすくない "yasukunai"
やすかった "yasukatta"
やすくなかった "yasukunakatta"
よくない "yokunai"
よかった "yokatta"
よくなかった "yokunakatta".
Brzmi, jakby można sobie było język połamać, prawda? Nie przejmuj się, to tylko pierwsze wrażenie. Te formy są regularne i po jakimś czasie spędzonym na ćwiczeniu odmiany wcale nie będzie się to wydawać już takie skomplikowane.
Spójrz na takie pytanie:
日本語はむずかしいですか。
Nihongo wa muzukashii desu ka?
Czy język japoński jest trudny?
Na takie pytanie możesz odpowiedzieć przykładowo w taki sposób, jeśli uważasz, że rzeczywiście jest to trudny język:
はい、むずかしいです。
Hai, muzukashii desu.
Tak, jest trudny.
Mam jednak nadzieję, że udzielisz raczej takiej odpowiedzi.
いいえ、むずかしくないです。
Iie, muzukashikunai desu.
Nie, nie jest trudny.
Pamiętasz przymiotnik "smaczny", który poznaliśmy w poprzednich lekcjach? Możemy go użyć w takim pytaniu:
さしみはおいしかったですか。
Sashimi wa oishikatta desu ka?
Czy sashimi było smaczne?
Jeśli nie masz oporów przed zjedzeniem świeżej, surowej ryby, za jaką przepadają Japończycy, to pewnie odpowiesz:
はい、おいしかったです。
Hai, oishikatta desu.
Tak, było smaczne.
Jeśli jednak nie przepadasz za rybą, a zwłaszcza surową, to prawdopodobnie odpowiesz tak:
いいえ、おいしくなかったです。
Iie, oishikunakatta desu.
Nie, nie było smaczne.
Mam nadzieję, że い-przymiotniki nie wydają już się takie trudne. Teraz przejdziemy do な-przymiotników, z którymi Cię za chwilę zapoznam.
な-przymiotniki:
じょうぶ(な)
joubu (na)
wytrzymały, mocny
きれい(な)
kirei (na)
ładny, czysty
げんき(な)
genki (na)
zdrowy, energiczny
しずか(な)
shizuka (na)
cichy, spokojny
にぎやか(な)
nigiyaka (na)
ruchliwy, tłoczny, tętniący życiem
ハンサム(な)
hansamu (na)
przystojny
ひま(な)
hima (na)
wolny, niespecjalnie zajęty (np. o ludziach, o czasie)
Wprawdzie niektóre z przymiotników z tej grupy również kończą się sylabą い "i", na przykład きれい "kirei", nie zaliczają się one jednak do い-przymiotników.
Nazwa "な-przymiotniki" pochodzi od sylaby な, która pojawia się, kiedy przymiotnik łączy się z rzeczownikiem, na przykład:
ワルシャワはにぎやかなまちです。
Warushawa wa nigiyakana machi desu.
Warszawa jest ruchliwym miastem.
Jedna w wypadku, kiedy przymiotnik występuje samodzielnie, nie stosujemy sylaby な:
ワルシャワはにぎやかです。
Warushawa wa nigiyaka desu.
Warszawa tętni życiem.
-
Odmiana な-przymiotników
-
な-przymiotniki odmieniają się dokładnie tak samo jak rzeczowniki, gdzie odmianie przez zaprzeczenie oraz czas przeszły poddaje się spójka です.
czas teraźniejszy:
~です (desu)
~ではありません (dewa arimasen) - zaprzeczenie
czas przeszły:
~でした (deshita)
~ではありませんでした (dewa arimasen deshita) - zaprzeczenie
Zobaczmy to na przykładzie przymiotnika "zdrowy":
私はげんきです。
Watashi wa genki desu.
Jestem zdrowy.
私はいまげんきではありません。
Watashi wa ima genki dewa arimasen.
Nie jestem teraz zdrowy.
私はきょねんげんきでした。
Watashi wa kyonen genki deshita.
W zeszłym roku byłem zdrowy.
私はせんしゅうげんきではありませんでした。
Watashi wa senshuu genki dewa arimasen deshita.
W zeszłym tygodniu nie byłem zdrowy.
Poćwiczmy teraz tworzenie zdań z użyciem przymiotników z obydwu grup:
これはきれいなはなです。
Kore wa kireina hana desu.
To jest ładny kwiat.
Użyliśmy tutaj nowego słówka:
それはきれいなはなではありません。
Sore wa kireina hana dewa arimasen.
Tamto to nie jest ładny kwiat.
Obydwa te zdania można ułożyć odrobinę inaczej, choć znaczenie pozostaje to samo:
このはなはきれいです。
Kono hana wa kirei desu.
Ten kwiat jest ładny.
そのはなはきれいではありません。
Sono hana wa kirei dewa arimasen.
Tamten kwiat nie jest ładny.
To, który szyk zdania Ci bardziej odpowiada, zależy tylko od Ciebie, ogólne znaczenie jest takie samo.
Zobacz teraz kolejne zdania:
かれはきのういそがしくなかったです。
Kare wa kinou isogashikatta desu.
On był wczoraj zajęty.
W powyższym zdaniu posłużyliśmy się takim słówkiem:
Przy okazji podam Ci również takie wyrazy, z pewnością jeszcze nam się przydadzą:
Wróćmy jednak do przymiotników. Wiemy już, jak umieszczać je w zdaniu oraz jak je odmieniać. Jak się jednak o nie spytać? Chodzi mi tutaj o często używane w języku polskim słówko "jaki". W tym celu stosujemy taki wyraz:
Przydaje się nam zwłaszcza w pytaniach, kiedy chodzi nam o jakiś opis, kiedy coś jest nam nieznane. Musimy jednak pamiętać, że tak jak zaimki wskazujące oraz pytajny z grupy: この, その, あの oraz どの, tak i po tym wyrazie musimy od razu użyć rzeczownika, na przykład:
あなたのまちはどんなまちですか。
Anata no machi wa donna machi desu ka?
Jakie jest Twoje miasto? (dosł. "Twoje miasto to jakie miasto?")
Jeśli mieszkasz w dużym, ruchliwym mieście, to możesz odpowiedzieć tak:
にぎやかです。
Nigiyaka desu.
Jest ruchliwe.
Kiedy chcemy spytać się jednak o jakieś subiektywne wrażenia, użyjemy raczej sformułowania, które poznaliśmy już wcześniej: どうですか。 "Dou desu ka?", przykładowo:
このえいがはどうですか。
Kono eiga wa dou desu ka?
Jak tam ten film? / Podoba Ci się ten film?
Odpowiedzią może być:
おもしろいです。
Omoshiroi desu.
Jest ciekawy.
Możemy również użyć tego w czasie przeszłym, na przykład po powrocie znad morza spytamy się znajomego:
うみはどうでしたか。
Umi wa dou deshita ka?
Jak tam morze? / Jak było nad morzem? / Jakie było morze?
Jeśli znajomemu się wyjazd udał, to pewnie odpowie:
たのしかったです。
Tanoshikatta desu.
Było przyjemnie.
Teraz poproszę Cię o wykonanie jednego ćwiczenia. Spytaliśmy się już znajomego, jak było nad morzem - odpowiedział, że było przyjemnie. Wczuj się teraz w jego rolę i postaraj się coś opowiedzieć o tym wyjeździe. Kieruj się poniższymi wskazówkami:
Hel - gorąco,
jedzenie - niedrogie, smaczne,
morze - ładne,
hotel - nieduży, spokojny,
ludzie - nie zajęci, sympatyczni.
I jak poszło? Udało Ci się utworzyć wszystkie zdania? Jestem pewna, że tak, możesz jednak porównać je z moimi:
ヘルはあつかったです。
Heru wa atsukatta desu.
たべものはたかくなかったです。おいしかったです。
Tabemono wa takakunakatta desu. Oishikatta desu.
うみはきれいでした。
Umi wa kirei deshita.
ホテルはおおきくなかったです。しずかでした。
Hoteru wa ookikunakatta desu. Shizuka deshita.
ひとはいそがしくなかったです。やさしかったです。
Hito wa isogashikunakatta desu. Yasashikatta desu.
Myślę, że przymiotniki nie powinny sprawić Ci specjalnych trudności, jak już opanujesz odmianę końcówki い-przymiotników.
Na zakończenie dzisiejszej lekcji kilka kanji do wyrazów, które już poznaliśmy:
人
(ひと)
hito
człowiek, osoba
(w wyrazie np. 日本人 znak ten czytamy jako: '-jin')
元気
(げんき)
genki
zdrowy, energiczny
To wszystko, co przygotowałam na pierwszą lekcję drugiej części kursu. Cieszę się, że opanowałeś już tyle materiału i jesteś gotowy na poszerzenie swoich umiejętności.
Poznaliśmy dzisiaj ważną część mowy - przymiotniki. Pod względem gramatycznym różnią się one od przymiotników polskich, prawda? Ich odmiana jest jednak zupełnie regularna i sądzę, że po wykonaniu ćwiczeń do lekcji i samodzielnej powtórce nie powinieneś mieć z nimi problemów.
では、またね!
Marysia