Lekcja 17

Hallo!

Zuerst eine kleine Wiederholung! (Najpierw krótka powtórka!)

1. Jak powiesz, że uczęszczasz do szkoły podstawowej? Sag mal laut! (Powiedz głośno!)
........................................

2. A jak zapytasz swojego rozmówcę, do jakiej chodzi szkoły?
........................................

3. A teraz wymień głośno wszystkie typy szkół, które pamiętasz:
........................................

4. Zapytaj mnie teraz, jaki przedmiot jest moim ulubionym:
........................................

A teraz Ty odpowiedz mi na pytania. Antworte laut! (Odpowiadaj głośno!)

- Welche Schule besuchst du?
5.- ........................................

- In welche Klasse gehst du?
6. - ........................................

- Wie heißt dein Mathelehrer/deine Mathelehrerin?
7. - ........................................

- Was ist dein Lieblingsfach?
8. - ........................................

9. A teraz powiedz jeszcze, że lubisz język francuski i geografię.
........................................

10. Powiedz także, że uważasz, że nauczyciel od polskiego jest świetny.
........................................


No to będzie tyle, jeśli chodzi o powtórkę. Mam nadzieję, że poszło Ci doskonale.


Jetzt fangen wir mit der nächsten Deutschstunde an! (Teraz zacznijmy następną lekcję niemieckiego)

Dzisiaj zajmiemy się tematem "Mein Freund, meine Freundin" ("Mój przyjaciel, moja przyjaciółka").

Każdy z nas ma jakiegoś dobrego kolegę, dobrą koleżankę, o którym/której chętnie by opowiedział. Za chwilę się tego nauczymy.

"der Freund" - to po polsku "przyjaciel"
Jeśli teraz do słowa "Freund" dodamy końcówkę "-in" to otrzymamy słowo "Freundin", co oznacza "przyjaciółka". Musimy tylko pamiętać także o zmianie rodzajnika "der" na "die".

W taki sposób tworzy się w języku niemieckim większość nazw zawodów rodzaju żeńskiego, na przykład:
"der Lehrer" ("nauczyciel"), dodajmy końcówkę "-in" i zmieniamy rodzajnik "der" na "die" i otrzymujemy słowo "die Lehrerin" ("nauczycielka").
To nic trudnego! Spróbuj sam! Jak będzie brzmiało słowo "uczennica" po niemiecku, jeśli "uczeń" to "der Schüler"?
........................................

Odpowiedź to oczywiście "die Schülerin"!

Ale wróćmy do naszego dzisiejszego tematu. A więc:

"der Freund" - to "przyjaciel"
"die Freundin" - to "przyjaciółka"

Jeśli chcesz powiedzieć, że masz przyjaciela lub przyjaciółkę, to żeby to wyrazić, musisz poznać pewien czasownik i jego odmianę przez osoby. Chodzi tutaj o czasownik "haben" - "mieć".
Ten czasownik odmienia się trochę nieregularnie w liczbie pojedynczej.
Spójrz sam.


Zauważyłeś na pewno, że w drugiej osobie (du) i trzeciej osobie (er/sie/es) liczby pojedynczej zanika podczas odmiany literka "b". Zamiast "du habst" mamy "du hast" - "ty masz", a zamiast "er habt" mamy "er hat" - "on/ona ma".

Odmiana czasownika "haben" jest bardzo ważna, musisz ją wykuć na blachę!

Teraz spróbujemy powiedzieć takie zdanie:

"Ich habe einen Freund" - "Ja mam przyjaciela".
Pewnie ciekawi Cię, dlaczego w tym zdaniu, po pierwsze występuje rodzajnik nieokreślony, a po drugie, dlaczego występuje on w czwartym przypadku, czyli w bierniku - "einen". To proste!

Rodzajnika nieokreślonego używamy zawsze wtedy, kiedy mówimy o czymś lub o kimś po raz pierwszy, a poza tym rodzajnik nieokreślony w tłumaczeniu na język polski oznacza "jakiś, jeden". To zdanie może więc brzmieć "Ja mam jednego przyjaciela".

A jeśli chodzi o odmianę tego rodzajnika, to po czasowniku "mieć", czyli "haben", musi występować BIERNIK, ponieważ zadajemy pytanie "kogo? co?" (ja mam - kogo? - jednego przyjaciela), a wiemy przecież, że w bierniku dla rodzaju męskiego następuje zamiana:

"ein" na "einen"
"der" na "den"

Przy innych rodzajach nie ma takiego problemu. Przy rodzaju żeńskim zostaje w bierniku tak jak w mianowniku "eine" lub "die", a w rodzaju nijakim "ein" lub "das". (Dla powtórzenia spójrz jeszcze raz do lekcji 13).

Jeśli więc chcesz powiedzieć, że masz przyjaciela, to wyrazisz to następująco:
"Ich habe einen Freund".

A jeśli masz przyjaciółkę, to powiesz:
"Ich habe eine Freundin" - "Ja mam jedną przyjaciółkę".
A jeśli masz jednego przyjaciela i jedną przyjaciółkę to powiesz:
"Ich habe einen Freund und eine Freundin".

Wiemy już jak powiedzieć, że ma się przyjaciela lub przyjaciółkę, a teraz dowiesz się, jak krok po kroku opowiedzieć o nim lub o niej.
Zacznijmy może od imienia i nazwiska. To już z pewnością wiesz. Użyjemy tutaj czasownika "heißen" - "nazywać się" (na polski można go także przetłumaczyć jako "mieć na imię").
"Mein Freund heißt Olaf" - "Mój przyjaciel ma na imię Olaf".
"Mein Freund heißt Martin" - "Mój przyjaciel ma na imię Marcin".
A jeśli masz także przyjaciółkę, to przedstawisz ją tak:

"Meine Freundin heißt Anna" - "Moja przyjaciółka ma na imię Ania".
"Meine Freundin heißt Eva" - "Moja przyjaciółka ma na imię Ewa".
A tak możesz zapytać swojego rozmówcę o imię jego przyjaciela lub przyjaciółki:

"Wie heißt dein Freund?" - "Jak ma na imię Twój przyjaciel?"
"Wie heißt deine Freundin?" - "Jak ma na imię Twoja przyjaciółka?"
Teraz Ty odpowiedz na te pytania! (Antworte laut!)

- Wie heißt dein Freund?
- Mein Freund heißt ........................................

- Wie heißt deine Freundin?
- Meine Freundin heißt ........................................

Przejdźmy teraz do wieku i miejsca zamieszkania.
Jeśli chodzi o pytanie o wiek, to potrafisz już o to zapytać.

"Ile masz lat?" - po niemiecku to będzie "Wie alt bist du?".

Nam jednak chodzi o pytanie: "Ile on (ona) ma lat?". Musimy więc odmienić czasownik.
Zamiast "bist du" musimy wstawić "ist er" lub "ist sie". Prawda?

Całe pytanie będzie brzmiało:

"Wie alt ist er?" - "Ile on ma lat?"
"Wie alt ist sie?" - "Ile ona ma lat?"
Na te pytania odpowiemy następująco:

"Er ist ... Jahre alt" - "On ma ... lat".
"Sie ist ... Jahre alt" - "Ona ma ... lat".

Oczywiście w miejsce kropek należy wstawić jakąś liczbę, czyli wiek tej osoby, np.:

"Er ist elf Jahre alt" - "On ma 11 lat".
"Sie ist achtzehn Jahre alt" - "Ona ma 18 lat".


Teraz pytanie o miejsce zamieszkania.
Pytanie "Wo wohnst du?" oznacza "Gdzie ty mieszkasz?"
Nam chodzi jednak o zapytanie, gdzie mieszka on lub ona. Dlatego też należy odmienić czasownik "wohnen" w trzeciej osobie (er/sie/es).


Teraz możemy ułożyć pytanie. Zamiast "wohnst du" w pytaniu "Wo wohnst du?" wstawimy "wohnt er" lub "wohnt sie" i pytanie "Gdzie on/ona mieszka?" jest gotowe:

"Wo wohnt er?" - "Gdzie on mieszka?"
"Wo wohnt sie?" - "Gdzie ona mieszka?"
Na te pytania są także proste odpowiedzi:

"Er wohnt in..." - "On mieszka w...".
"Sie wohnt in..." - "Ona mieszka w...".

W te puste miejsca należy wstawić np.: nazwę miejscowości.

"Er wohnt in Hamburg" - "On mieszka w Hamburgu".
"Sie wohnt in Warschau" - "Ona mieszka w Warszawie".

Widzisz, potrafisz już powiedzieć kilka zdań o swoim przyjacielu lub przyjaciółce! Zobacz!

"Ich habe einen Freund. Mein Freund heißt Sven. Er ist zwanzig Jahre alt und er wohnt in Bonn".
"Ja mam przyjaciela. Mój przyjaciel ma na imię Sven. On ma 20 lat i mieszka w Bonn".
"Ich habe eine Freundin. Meine Freundin heißt Monika. Sie ist neunzehn Jahre alt und sie wohnt in Berlin".
"Ja mam przyjaciółkę. Moja przyjaciółka ma na imię Monika. Ona ma 19 lat i mieszka w Berlinie".

Teraz zajmiemy się cechami charakteru, mówiącymi jaki ten przyjaciel (ta przyjaciółka) jest.

Pytania "Jaki on jest?", "Jaka ona jest?" omawialiśmy na lekcji o rodzinie. Te pytania brzmiały:

"Wie ist er?" - "Jaki on jest?"
"Wie ist sie?" - "Jaka ona jest?"
Odpowiedzi na te pytania są także bardzo proste.

"Er ist..." - On jest...
"Sie ist..." - Ona jest...

W miejsce kropek można wstawić różne cechy charakteru. Na początek pozytywne cechy - Positive Charakterzüge:

"prima" - "świetny"
"Er ist prima" - "On jest świetny".
"freundlich" - "przyjacielski"
"Sie ist freundlich" - "Ona jest przyjacielska".
"nett" - "miły"
"Er ist nett" - "On jest miły".
"ruhig" - "spokojny"
"Sie ist ruhig" - "Ona jest spokojna".
"sympathisch" - "sympatyczny"
"Er ist sympathisch" - "On jest sympatyczny".
"sensibel" - "wrażliwy"
"Sie ist sensibel" - "Ona jest wrażliwa".
"lustig" - "zabawny"
"Er ist lustig" - "On jest zabawny".
"klug" - "mądry"
"Sie ist klug" - "Ona jest mądra".
"zuverlässig" - "niezawodny"
"Er ist zuverlässig" - "On jest niezawodny".
"begabt" - "zdolny"
"Sie ist begabt" - "Ona jest zdolna".

Teraz poznasz jeszcze kilka cech negatywnych - Negative Charakterzüge:

"nervös" - "nerwowy"
"Er ist nervös" - "On jest nerwowy".
"faul" - "leniwy"
"Sie ist faul" - "Ona jest leniwa".
"neugierig" - "wścibski, ciekawy"
"Er ist neugierig" - "On jest wścibski".
"verrückt" - "zwariowany, szalony"
"Sie ist verrückt" - "Ona jest zwariowana".
Tych negatywnych cech myślę już wystarczy.

Teraz Ty odpowiedz głośno na te pytania:

- Wie ist er?
- Er ist ........................................

- Wie ist sie?
- Sie ist ........................................

Żeby charakterystyka twojego przyjaciela, twojej przyjaciółki była kompletna, brakuje nam jeszcze wyglądu zewnętrznego. Tym właśnie zajmiemy się teraz.

Na początek zapoznaj się z kilkoma przymiotnikami:

"groß" - "wysoki"
"mittelgroß" - "średniego wzrostu"
"schlank" - "szczupły"
"klein" - "niski, mały"
Teraz możesz powiedzieć, czy twój przyjaciel, twoja przyjaciółka jest wysoki, czy niski. Na przykład:

"Er ist mittelgroß" - "On jest średniego wzrostu".
"Sie ist schlank" - "Ona jest szczupła".

Zanim przejdziemy do dalszych szczegółów, troszeczkę gramatyki. Chodzi tutaj o znane już Ci po części zaimki dzierżawcze.

Takimi zaimkami dzierżawczymi są na przykład: "mein" - "mój", "meine" - "moja/e", "dein" - "twój", "deine" - "twoja/e". Wiesz już, że zaimków tych używamy w zależności od rodzaju danego rzeczownika, a tym samym także od rodzajnika.

Jeśli rzeczownik ma rodzaj męski ("der") lub rodzaj nijaki ("das") to możemy użyć tylko:
"mein" lub "dein"

Jeśli rzeczownik ma rodzaj żeński ("die") lub występuje w liczbie mnogiej ("die"), to użyjemy:
"meine" lub "deine"

To na pewno już wiesz z poprzednich lekcji. A teraz coś nowego.

Oprócz tych zaimków dzierżawczych w języku niemieckim występują - podobnie jak w języku polskim - jeszcze inne zaimki dzierżawcze, takie jak:
"jego", "jej", "nasz", "wasz", "ich" itp.

"jego" - to po niemiecku "sein" lub "seine"
"jej" - to po niemiecku "ihr" lub "ihre"

Ważne jest teraz, kiedy używamy "sein", a kiedy "seine", oraz kiedy "ihr", a kiedy "ihre".

1. Jeśli rzeczownik ma rodzaj męski, czyli rodzajnik "der" lub rodzaj nijaki i rodzajnik "das", wtedy użyj "ihr" lub "sein", czyli tej krótszej formy.

Przykłady:

"der Hund" - "pies"
Jeśli chcesz powiedzieć "jej pies", wtedy zamiast rodzajnika wstaw "ihr", bo rzeczownik ma rodzaj męski i rodzajnik "der". Otrzymujemy więc:
"ihr Hund" - "jej pies"

"das Zebra" - "zebra"
Jeśli chcesz powiedzieć "jego zebra", wtedy zamiast "das" wstawisz "sein", czyli:
"sein Zebra" - "jego zebra"

2. Jeśli natomiast rzeczownik ma rodzaj żeński, czyli rodzajnik "die", lub występuje w liczbie mnogiej i ma także rodzajnik "die", wówczas użyjesz "ihre" lub "seine", czyli tej dłuższej formy. Proste, prawda?

Przykłady:

"die Katze" - "kot"
Jeśli chcesz powiedzieć "jej kot" lub "jego kot", wtedy zamiast "die" wstaw po prostu "ihre" lub "seine".

"ihre Katze" - "jej kot"
"seine Katze" - "jego kot"

"die Haare" - "włosy"
Ten rzeczownik jest w liczbie mnogiej, ma rodzajnik "die", więc możemy rodzajnik zastąpić tylko za pomocą "ihre" lub "seine".

"ihre Haare" - "jej włosy"
"seine Haare" - "jego włosy"


Jesteśmy więc gotowi, aby opisywać naszych przyjaciół dalej.
Zacznijmy od takiego pytania:

"Wie sind seine Haare?" - to po polsku znaczy "Jakie są jego włosy?"
"Wie sind ihre Haare?" - to pytanie oznacza "Jakie są jej włosy?"
Na te pytania odpowiadamy następująco:

"Seine Haare sind..." - "Jego włosy są...".
"Ihre Haare sind..." - "Jej włosy są...".
W miejsce kropek możemy wstawić takie przymiotniki jak:

"blond" - "blond"
"braun" - "brązowe"
"schwarz" - "czarne"
"rot" - "rude"
"dunkel" - "ciemne"
"hell" - "jasne"

"kurz" - "krótkie"
"lang" - "długie"
Jeśli twój przyjaciel ma krótkie i brązowe włosy, to powiesz:
"Seine Haare sind kurz und braun" - "Jego włosy są krótkie i brązowe".
A jeśli twoja przyjaciółka ma włosy długie i blond, to powiesz:
"Ihre Haare sind lang und blond" - "Jej włosy są długie i blond".

A teraz zajmijmy się oczami.
"die Augen" - to po polsku "oczy" (to jest rzeczownik w liczbie mnogiej, więc możemy tu użyć "ihre" lub "seine")
Oczy mogą być:

"groß" - "duże"
"tief liegend" - "głęboko osadzone"
"schwarz" - "czarne"
"braun" - "brązowe"
"grün" - "zielone"
"grau" - "szare"
"blau" - "niebieskie"
Na pytania:

"Wie sind seine Augen?" - "Jakie są jego oczy?"
"Wie sind ihre Augen?" - "Jakie są jej oczy?"
odpowiedzi są naprawdę proste, zobacz:

"Seine Augen sind..." - "Jego oczy są...".
"Ihre Augen sind..." - "Jej oczy są...".
Jeśli chcesz powiedzieć, że twój przyjaciel ma duże i głęboko osadzone oczy, to powiesz:
"Seine Augen sind groß und tief liegend" - "Jego oczy są duże i głęboko osadzone".
Jeśli twoja przyjaciółka ma jasnobrązowe oczy, to powiesz:
"Ihre Augen sind hell braun" - "Jej oczy są jasnobrązowe".

Ostatnią rzeczą potrzebną do charakterystyki przyjaciela mogą być informacje o jego zainteresowaniach. Można to powiedzieć na kilka sposobów, np.:

"Er interessiert sich für..." - "On interesuje się...".
"Sie interessiert sich für..." - "Ona interesuje się...".
W miejsce kropek można wstawić różne zainteresowania, które już znasz, np.:

"Sport" - "sport"
"Musik" - "muzyka"
"Tennis" - "tenis"
"Computer" - "komputer"
"Tanzen" - "taniec"
"Fußball" - "piłka nożna"
Jeśli Twój przyjaciel interesuje się sportem i muzyką, to powiesz:
"Er interessiert sich für Sport und Musik" - "On interesuje się sportem i muzyką".
Jeśli Twoja przyjaciółka interesuje się tańcem i tenisem, to powiesz:
"Sie interessiert sich für Tanzen und Tennis" - "Ona interesuje się tańcem i tenisem".

Poznałeś na tej lekcji dużo wyrażeń pozwalających na scharakteryzowanie bliskiej Ci osoby. Teraz w celu powtórzenia wykorzystaj wszystkie te wyrażenia i opowiedz kilka zdań o swoim przyjacielu lub przyjaciółce.

Następnie napisz dialog, jaki przeprowadziłbyś ze swoim rozmówcą, aby dowiedzieć się jak najwięcej o jego przyjacielu/przyjaciółce. W ten sposób wszystko sobie dobrze utrwalisz!


Na tym kończymy naszą lekcję.
Mach's gut! Tschüs!
Kasia