Lekcja 2

Witaj w drugiej lekcji naszego kursu. Jak Ci idzie poznawanie liter i pierwszych zdań w rosyjskim? Mam nadzieję, że dobrze. W ramach powtórki wiadomości z poprzedniej lekcji, postaraj się napisać odręcznie usłyszane litery (duże i małe):


A teraz napisz usłyszane słowa:


I na koniec odpowiedz na głos na poniższe pytania:

- Привет! Как тебя зовут?
- ........................................

- Ты откуда?
- ........................................

- Где ты живёшь?
- ........................................


Tę lekcję chciałabym poświęcić dwóm bardzo prostym, a zarazem podstawowym pytaniom: „Kto to jest?” i „Co to jest?”, a także temu, jak na te pytania odpowiadać.

Zacznijmy od pytania: „Kto to jest?”. Po rosyjsku to:


Кто – brzmi prawie jak polskie „kto” i znaczy nic innego jak „kto”. Akcent w tym wyrazie pada na „o”, dlatego czytamy je jak „o”.
это – oznacza „to”. Akcent tutaj nie pada na „o”, więc powiemy dosłownie: „эта”. W tym wyrazie jest dla Сiebie nowa litera: Э.

Э э to: „E e”


„Э” pisane wygląda tak:

Całe powyższe zdanie przetłumaczymy jako: „Kto to jest?”, choć z poprzedniej lekcji wiadomo Ci, że w rosyjskich zdaniach w czasie teraźniejszym pomija się czasownik „być” w formach osobowych, a więc po polsku poprawnie będzie jak powiemy: „Kto to jest?”, a po rosyjsku dosłownie – „Kto to?”.

Załóżmy, że spotkałeś kolegę. Koło niego idzie starsza pani. Nie wiesz, kto to jest, więc pytasz: „Кто это?”. Tą panią jest babcia kolegi. "Babcia" to:


Kolega powie: „To jest moja babcia”. Pamiętasz, że w rosyjskim pominiemy „jest” i w związku z tym powiemy dosłownie: „To moja babcia”. „Moja” to:


W słownie „моя” akcent pada na „я”, a więc „o” jest w pozycji przedakcentowej, dlatego przeczytamy je jak „a”.

Znasz już wszystkie części składowe tego zdania, zatem „To jest moja babcia” powiemy tak:


A jeśli tą panią jest mama, to wiedząc, że "mama" to:


powiemy:


Это моя мама – przetłumaczymy: „To jest moja mama”.

Spróbujmy ułożyć zdanie tego samego typu, przy założeniu, że osobą, która koło nas idzie, jest ciocia, czyli:


A całe zdanie zabrzmi:


Teraz przedstawmy swojego tatę. „Tato” to:


Zanim powiemy to zdanie, zwróć uwagę, że do tej pory mówiliśmy moja (mama, ciocia, babcia), a w odniesieniu do taty powiemy mój, a więc:


Pojawia się nam tutaj nowa litera – "й":

Й й to: „J j”

Й й pisane wygląda tak:

W wyrazie, w połączeniu z samogłoskami czy spółgłoskami, „Й й” przeczytamy jako „J j”, ale samodzielną spółgłoskę jako:


To podobnie jak w polskim. W wyrazie przeczytamy ją jako „j”, a samodzielną jako „jot”.

Akcent w słownie „мой” pada na „o”, więc musimy je przeczytać jako „o”, a całe zdanie „To jest mój tato” powiemy:


Spróbuj teraz sam przedstawić wujka, wiedząc, że po rosyjsku to:

........................................

Sprawdź, czy powiedziałeś tak samo:


Uważaj, bo wujek, czyli „дядя”, jest bardzo często mylony przez Polaków z dziadkiem. „Dziadek” to:


Teraz powiemy nieco trudniejsze zdanie: „To jest mój wujek, a to jest mój dziadek”:

a – tak samo jak po polsku: „a”


Wyobraź sobie, że idziesz z bratem po ulicy. „Brat” to po rosyjsku:


Spotyka Cię kolega i pyta:


Co mu odpowiesz?
- ........................................

Jestem pewna, że to zdanie nie sprawiło Ci żadnych problemów.

Mogłabym w tym miejscu zaproponować Ci przejście do pytania: „Co to jest?”, gdyby nie pewna istotna sprawa. Otóż w rosyjskim, w odróżnieniu od polskiego, o zwierzęta spytamy jak o człowieka, czyli: „Кто это?” ("Kto to jest?"). Po polsku w tym wypadku powiemy „Co to jest?”!

I tak na przykład o kota spytamy:


"Kot" jest po rosyjsku tak samo jak po polsku:


Dlatego na powyższe pytanie odpowiemy:


O słonia również spytamy: „Кто это?”, a odpowiemy:


"Żyrafa" po rosyjsku to:


Żyrafa w rosyjskim jest rodzaju męskiego.

Spróbuj teraz spytać o żyrafę, wiedząc, że odpowiedzią na to pytanie jest:


Jak spytasz "Co to jest?"?
........................................


Ostatnią literą w tym słowie jest:

Ф ф czyli: F f


Ф ф pisane odręcznie wygląda tak:

W rosyjskim słowie „żyrafa” po „ж” mamy „и”. Wiesz z poprzedniej lekcji, że „и” po „ж” zawsze czytamy jak „ы”.

Chomik po rosyjsku to:


W słowie „хомяк” akcent pada na „я”, a więc „o” jest przed akcentem (w pozycji przedakcentowej), więc znaczy to, że musimy je przeczytać jak „a”.
Mamy tutaj znów nową literę. Jest nią:

Х х czyli ch lub h (w rosyjskiej ortografii nie rozróżnia się ch i h)


Х х pisane odręcznie wygląda tak:

Spytaj teraz o chomika, wiedząc, że odpowiedzią na to pytanie jest:

........................................

Wydaje mi się, że jest to dla Ciebie na tyle proste, że już to umiesz i pamiętasz tę zasadę, że zarówno o ludzi, jak i o zwierzęta pytamy: „Кто это?”. Teraz powiem Ci, jak w rosyjskim pytamy o przedmioty, zjawiska czy pojęcia abstrakcyjne. Otóż w tym przypadku powiemy: „Co to jest?”, a więc:


Что – oznacza: „Co”. Pojawia nam się tutaj kolejna nowa dla Ciebie spółgłoska, którą jest: Ч ч. Wymawiamy ją zawsze miękko, jako: Ć ć.

Ч ч wymawiamy zawsze jako Ć ć


Ч ч pisane odręcznie wygląda tak:

Jednak w tym wyrazie (i kilku innych) tę spółgłoskę wymówimy jako „ш”. Jest to wyjątek i należy go zapamiętać. Posłuchaj:


Na pytanie „Что это?”, jak i „Кто это?”, odpowiedź zaczynamy od: „Это...”, czyli „To...”:

Spróbujmy powiedzieć: „To jest spódnica”, wiedząc, że spódnica to:


Znów tutaj jest dla Ciebie nowa litera:

Ю ю - samogłoska, która jest połączeniem „i” oraz „u”, czyli „iu” i tak czytamy ją w środku wyrazu po spółgłosce, a na początku wyrazu i po samogłosce czytamy jako „ju”.


Ю ю pisane odręcznie wygląda tak:

Powróćmy do naszego zdania „To jest spódnica”. Powiemy je tak:


Gdybyśmy natomiast chcieli zadać pytanie typu: „Czy to jest…?”, to będzie ono miało taką postać: „Это...?”. Spytajmy na przykład „Czy to jest spódnica?”:


O tym, że jest to zdanie pytające podpowiada nam intonacja. Porównaj:



Poćwicz razem ze mną zadawanie pytań. Spytaj:

a) „Czy to jest chomik?”:
- ........................................

Porównaj, czy powiedziałeś tak samo:


b) „Czy to jest żyrafa?”:
- ........................................

Sprawdź ze mną:


c) „Czy to jest słoń?”
- ........................................

Porównaj ze mną:


Myślę, że bez problemów poradziłeś sobie z powyższymi pytaniami. Teraz chciałabym, żebyś nauczył się jak odpowiadać na tego typu pytania twierdząco i przecząco.

Jeśli ktoś zada nam pytanie: „Это юбка?”, to możemy na nie odpowiedzieć: „Tak, to jest spódnica”, czyli:


да – oznacza „tak”
это юбка – to jest spódnica

Czyli cała odpowiedź, jak już wiesz, oznacza: „Tak, to jest spódnica”. Sprawa jest tutaj o tyle prosta, że wyrażenie: „это юбка” jest Ci już znane z początku lekcji. Wystarczy tylko dodać do niego „да” – czyli „tak” - i już mamy pełną odpowiedź na pytanie.

Można tu, oczywiście, odpowiedzieć jednym słowem („Да” – „Tak”), ale myślę, że nie zaszkodzi nam, jeśli odpowiemy całym zdaniem.

Chciałbyś sam udzielić odpowiedzi? To spróbuj twierdząco odpowiedzieć na poniższe pytania:

- ........................................

I porównaj ze mną:


I kolejne pytanie:

- ........................................

Sprawdź czy powiedziałeś tak samo:


Następne pytanie:

- ........................................

I prawidłowa odpowiedź:


Jak sobie poradziłeś? Na pewno dobrze!

Świetnie radzisz już sobie z odpowiedziami pozytywnymi. Teraz czas na negatywne, czyli najprościej mówiąc jak powiedzieć: „Nie, to nie jest…”. Żeby udzielić takiej odpowiedzi, musimy mieć pytanie, na przykład: „Это юбка?”. Wtedy przecząca odpowiedź będzie taka:


нет – znaczy „nie”
это не юбка – znaczy: „To nie jest spódnica”

Możemy do tego dodać zdanie wyjaśniające, np. "To są spodnie", ale skupmy się teraz na samym udzielaniu przeczących odpowiedzi.

Spróbuj teraz negatywnie odpowiedzieć na moje pytania:

- ........................................

I poprawna odpowiedź:


Kolejne pytanie:-........................................

Porównaj z moją odpowiedzią:


I ostatnie pytanie:

-........................................

I negatywna odpowiedź:



Na dziś to już koniec. W tej lekcji nauczyłeś się zadawać pytania „Кто это?”, „Что это?”, „Это...?”, a także udzielać pozytywnych i negatywnych odpowiedzi na te pytania.
Jestem pewna, że dzisiejsza lekcja nie sprawiła Ci problemów. Gdyby jednak pojawiły się jakiekolwiek wątpliwości, to zachęcam do powtórek.

Podaj jeszcze na koniec rosyjskie (pisane odręcznie) odpowiedniki liter:

F, j, ch, Ć, e, ju

i zadaj pytania do poniższych odpowiedzi:
- ........................................

- Это кот.

- ........................................

- Да, это мама.

- ........................................

- Это юбка.

- ........................................

- Нет, это не юбка.

Ja już się z Tobą żegnam. I zapraszam do kolejnej lekcji!!!

Пока!

Lila

Dodatek: Zasady wymowy dla liter i sylab występujących w tej lekcji
Й й	czytamy jak [j] (np. мой)
Ф ф	czytamy jak [f] (np. жираф)
Х х	czytamy jak [ch] (np. хомяк)
Ч ч	czytamy jak [ć] za wyjątkiem что, w którym czytamy jako [sz]
Э э	czytamy jak [e] (np. это)
Ю ю	czytamy jak [ju] na początku zdania i po samogłosce (np. юбка), po spółgłosce czytamy jak [iu].